Smrt vojvode Prijezde je srpska narodna epska pesma koja pripada pokosovskom ciklusu epskih pesama. Pesma govori o neuspešnoj odbrani grada Stalaća čiji je vojvoda Prijezda bio gospodar. U pesmi Smrt vojvode Prijezde prikazan je turski teror i konstanto traženje novih žrtava u godinama nakon Kosovskog boja. Turci su nakon Kosovskog boja osvajali deo po deo Srbije, … [Pročitaj više...]
Ivo Senković i aga od Ribnika
Srpska narodna pesma Ivo Senković i aga od Ribnika epska je pesma uskočkog ciklusa pesama. Pesma je ispevana u desetercu, a govori o junaštvu mladog Iva Senkovića koji je zamenio oca na dvoboju na koji ga je izazvao veliki ratnik aga od Ribnika. Svojom velikom hrabrošću ali i ljubavi prema ocu, Ivo uspeva da spasi ugled svoje poznate uskočke porodice. Pesma Ivo … [Pročitaj više...]
Sunce se devojkom ženi
Narodna lirska pesma Sunce se devojkom ženi u svojoj osnovi je lirska priča koja spaja zemaljsko i mitološko. Ova pesma nas uvodi u početke stvaranja kolektivnih mitoloških predstava. Još od najstarijih vremena, čovek je u susretu sa prirodom, pokušavao da nađe objašnjenje za ono što se zbivalo oko njega, pa je tako za pojave koje ne razume, često personifikovao … [Pročitaj više...]
Dioba Jakšića
Narodna pesma Dioba Jakšića epska je pesma pokosovskog ciklusa. Pesma, kroz konkretnu sliku, govori o opštem stanju u srpskom društvu nakon Kosovskog boja. Teško vreme u srpskom društvu nakon velikog istorijskog događaja koji je kao posledicu imao velike unutrašnje promene u tadašnjoj srednjevekovnoj Srbiji, za sobom je ponelo i pečat promene, nelagode i previranja u … [Pročitaj više...]
Početak bune protiv dahija
Kolektivni identitet i kolektivna svest o onome što čini zajednicu i omogućava joj da preživi napade, osipanja i društvene promene, u vreme kada pisana reč nije bila široko zastupljena, jeste usmeno stvaralaštvo. Otud je sasvim razumljivo, iako na prvi pogled paradoksalno, da se usmena poezija i proza razvijaju pre svega u trenucima teškim po zajednicu, u trenucima … [Pročitaj više...]
Ženidba Milića barjaktara
Po svom tonu i po osećanjima koja izazivaju kod čitalaca, narodne balade su izuzetno tužne i melanholične. Narator je neprimetan, bilo da pripoveda o pojedinačnoj ili o opštoj nesreći. Tajanstvenost i nedorečenost razlikuju balade od romanse koja, takođe, pripada lirsko-epskim narodnim pesama. U romansama osećanja variraju od ushićenosti do čežnje i tuge, odnosno, od … [Pročitaj više...]
Srpska đevojka
Srpska đevojka u originalnom nazivu (poznatija kao Srpska devojka) narodna je pesma koju je zapisao Vuk Karadžić i objavio 1824. godine u zbirci pod nazivom Narodne srpske pjesme. Srpska djevojka je, u toj zbirci, pesma pod rednim brojem 323. Starost pesme se ne zna, kao ni njen autor, ali se pretpostavlja da korene ima u dalekoj prošlosti i da se, kao i mnoga druga … [Pročitaj više...]
Boj na Mišaru
Boj na Mišaru je narodna epska pesma koja pripada cikusu oslobođenja Srbije i Crne Gore od Turaka. Epski ciklus oslobođenja nastaje nakon hajdučkog i uskočkog ciklusa u srpskoj narodnoj književnosti. Pesmu Boj na Mišaru zapisao je Vuk Karadžić od narodnog guslara i slepog pevača Filipa Višnjića. Tematika pesme jeste opis bitke na brdu Mišar kod Šapca u kojoj su se … [Pročitaj više...]
Stojan i Ljiljana
Pesma Stojan i Ljiljana pripada narodnoj (usmenoj) književnosti i vrsti epsko-lirskih pesama, a po svojoj tematici, ona je romansa. Pesma govori o mladalačkoj ljubavi i doživljaju iste iz muškog i ženskog ugla. Glavni likovi u ovoj pesmi su Stojan i Ljiljana, a glavni motiv pesme jeste ljubav, i kako je ostvariti. Ljubav je česta tema u narodnoj književnosti i … [Pročitaj više...]
Marko pije uz Ramazan vino
Marko pije uz Ramazan vino je narodna epska pesma iz ciklusa pesama o Marku Kraljeviću, koju je Vuk Stefanović Karađić objavio u zbirci "Srpske narodne pjesme" 1845. godine. Marko Kraljević kao istorijska ličnost bio je vazal turskoga sultana, a kao takav je prikazan i u ovoj pesmi. To je retkost u našoj narodnoj poeziji o Marku Kraljeviću - njegov lik se najčešće … [Pročitaj više...]