Ivan Cankar

Ivan Cankar je bio slovenački književnik. Rođen je 10. maja 1876. godine u mestu Vrhnika kod Ljubljane (Austrougarska monarhija) , a umro 11. decembra 1918. godine u Ljubljani (Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca).

Pisao je romane, eseje, drame, kratke priče , a bavio se i politikom. Proglašen je najvećim slovenačkim piscem, a često ga upoređuju sa književnim velikanima Francom Kafkom  i Džejmsom Džojsijem .

Otac mu se zvao Jožef Cankar , a majka Neža Cankar Pivk . Jožef i Neža su imali osmoro dece. Ubrzo nakon Ivanovog rođenja, Jožef se seli u Bosnu i Hercegovinu, a majka preuzima brigu o deci. Ivan je bio veoma blizak sa majkom, što će pokazati i kroz dela koja je kasnije pisao.

Kada je završio osnovnu školu u rodnom gradu, upisao je tehničku školu (realku) u Ljubljani. Već tada je počeo da piše svoja prva dela, uglavnom poeziju, pod uticajem romantičarskih i post-romantičarskih pesnika poput Franca Prešerena i Hajnriha Hajna. Godine 1893. otkrio je poeziju Antona Aškerca koja je imala veliki uticaj na razvoj njegovih književnih dela i ideala. Pod njegovim uticajem odbacio je post-romantizam i prihvatio literarni realizam i nacionalni liberalizam.

Godine 1897. vratio se u rodno mesto, ali se nakon majčine smrti preselio u Pulu. Međutim, u Puli se nije dugo zadržao, pa se 1898. vratio u Beč gde je živeo do 1909. godine. Odbacio je simbolizam i idealizam, te postao veliki kritičar slovenačkog liberalizma. Objavio je nekoliko oštrih kritika na račun poezije Antona Aškerca.

Po izbijanju Prvog svetskog rata 1914. godine  zarobljen je u Ljubljani zbog navodnih pro-srpskih stavova, ali je ubrzo pušten. Godine 1917. mobilisan je u austro-ugarsku vojsku, ali je zbog lošeg zdravlja pušten.

Posle rata se zalagao za "moralno čišćenje i podmlađivanje slovenačke politike i kulture". Preselio se u Ljubljanu gde je u decembru 1918. godine preminuo usled komplikacije prilikom upale pluća. Sahranjen je uz najveće počasti na groblju Žale u Ljubljani, a njegovoj sahrani prisustvovali su brojni slovenački intelektualci. Sahranjen je pored svojih drugova i kolega književnika Dragotina Ketea i Jožefa Murna.

Ivan Cankar je napisao tridesetak knjiga, te se smatra jednim od začetnika slovenačke savremene književnosti. Njegova dela obiluju socijalnim, nacionalnim i moralnim temama. Među njegovim najpoznatijim delima su roman Na klancu objavljen 1902. godine, drama Sluge iz 1910., te esej Bela hrizantema, takođe iz 1910. godine.  Ipak, najveći značaj Ivana Cankara za evropsku književnost ogleda se u njegovim skečevima i kratkim pričama, u kojima se prepliću simbolizam, modernizam, pa čak i ekspresionizam. Cankarova dela su prevedena na mnoge jezike, a postala su i deo školske lektire ne samo u Sloveniji, nego i širom Balkana.