Volter

Volter, pravim imenom Fransoa-Mari Arue, rođen je 21. novembra 1694. godine u Parizu, Francuska, u porodici buržujskih slojeva. Njegov otac Fransoa Arue je bio advokat, a majka Marija Margerit d'Omar pripadala je plemićkoj porodici. Iako mu je otac bio čovek praktične prirode, Volter je od najranijih dana bio sklon književnosti i filozofiji.

Nakon završene osnovne škole u ​​Parizu, Volter je nastavio školovanje na koledžu "Luj-le-Gran", jednom od najpoznatijih obrazovnih centara tog vremena, gde su se školovali mnogi istaknuti intelektualci i filozofi.

Kao mladić, Volter je bio izuzetno nadaren za književnost, a istovremeno se suočio sa autoritarnim pravilima Katoličke crkve i vlastima koje su mu gušile slobodu izražavanja. Zbog toga je ubrzo razvio kritički pogled na religiju i društvene norme. U mladosti je stekao dobre kontakte sa ljudima iz najviših društvenih slojeva, koji će mu kasnije koristiti u njegovoj književnoj karijeri.

Njegovu mladost nisu obeležila samo intelektualna dostignuća. Volter je sa 17 godina došao u sukob sa tadašnjim vladarima francuske aristokratije, zbog svojih pisama i satiričnih spisa, što je bio i početak njegovih sukoba sa francuskim vlastima.

Volterov put pisca i filozofa obeležila je oštra kritika društva, religije i politike. Njegova prva značajna dela pojavila su se početkom dvadesetih godina, kada je napisao "Edipa" (1718.), dramu koja je izazvala veliko interesovanje i omogućila mu da stane uz bok najpoznatijim dramatičarima tog vremena.

Međutim, prava revolucija u njegovoj karijeri nastupila je početkom 1720-ih, kada je počeo da piše filozofske satire i eseje u kojima je oštro kritikovao postojeće političke i društvene institucije, kao i sam koncept religije.

Jedno od najpoznatijih Volterovih dela iz tog perioda je "San filozofa" (Le philosophe ignorant), u kome se razotkriva njegova duboka sumnjičavost prema tradicionalnoj verskoj doktrini i dogmi. Ove ideje su postale osnova njegovog filozofskog sistema, koji je bio zasnovan na razumu, nauci i liberalizmu.

Volterovi postupci nisu ostali nezapaženi - njegova kritika monarhije, kao i nasrtaji na katoličku crkvu, izazvali su ozbiljne političke i društvene reakcije.

Jedan od ključnih trenutaka u njegovoj karijeri bio je susret sa engleskim filozofom i političarem Džonom Lokom koji mu je otvorio vrata za dalje filozofsko i političko angažovanje. Volter je brzo postao jedan od najznačajnijih predstavnika francuskog prosvetiteljstva, koje je promovisalo racionalan pristup životu i obrazovanju, kao i unapređenje ljudskih prava.

Tokom svog života bio je u kontaktu sa brojnim intelektualcima tog doba, uključujući Žan-Žaka Rusoa, Monteskjea, Didroa, a posebno sa mnogim francuskim enciklopedistima.

Jedno od njegovih najpoznatijih dela je roman "Kandid" (Candide, ou l'Optimisme), koji je objavljen 1759. godine. Volter u ovom delu satirično napada filozofske i religiozne stavove tog vremena, posebno Lajbnicov optimizam, koji je tvrdio da je naš svet najbolji od svih mogućih.

Kroz lik Kandida, koji je suočen sa brojnim tragedijama, Volter pokazuje apsurdnost tvrdnje da je svet idealan. Kandid je jedno od najvažnijih dela evropske književnosti i ostaje snažan primer Volterove kritike ljudske prirode i društva.

Tokom svog života, Volter je nekoliko puta bio prinuđen da napusti Francusku zbog svojih stavova. Godine 1726, nakon što je izazvao gnev aristokrate, bio je primoran da napusti Pariz i ode u Englesku. Tokom svog boravka u Engleskoj, Volter dolazi u kontakt sa engleskim filozofima, političarima i piscima, što će imati značajan uticaj na njegovu kasniju filozofiju.

Nakon toga, Volter je neko vreme živeo u Švajcarskoj, gde je nastavio da piše i bavi se filozofskim pitanjima, ali i privatnim životom. Njegov odnos prema veri, društvu i političkoj moći i dalje je radikalan i kritički, a njegove ideje su imale veliki uticaj na Francusku revoluciju i na šire intelektualno okruženje tog vremena.

Jedan od važnih trenutaka u Volterovoj karijeri bio je njegov boravak u Ferniju, malom francuskom gradu u blizini Ženeve, gde je proveo poslednje godine svog života. Tu je i pored svih nevolja i progona nastavio svoj rad.

Volter je bio izuzetno produktivan, pisao je brojna filozofska i politička dela, kao i drame, eseje i pesme. Njegovi spisi su se i dalje zasnivali na borbi za ljudska prava, slobodu misli i pravdu, a Volter je ostao jedan od najistaknutijih boraca protiv cenzure i autoritarne vladavine.

Volter je umro 30. maja 1778. u 83. godini u Parizu, nekoliko meseci nakon što je prisustvovao premijeri sopstvenog komada "Irene". Njegova smrt označila je kraj jedne od najuzbudljivijih intelektualnih karijera u francuskoj istoriji.

Volter je danas poznat kao jedan od najznačajnijih filozofa prosvetiteljstva, a njegovo nasleđe živi kroz njegovu borbu za slobodu, pravdu i ljudska prava, kao i kroz njegovo književno i filozofsko nasleđe koje je trajno oblikovalo savremeni svet.