Epistola predstavlja pismo, pesničko pismo u kome se raspravlja o filozofskim, književnim i moralnim temama.
Termin epistola potiče og grčke reči epistola što znači pismo. Epistola je izrečena u prisnom tonu obraćanja, pisana je u stihu, a najčešće u heksametru, distihu, jambu i aleksandrincu. Nastala je u antici, a najpoznatije su Ovidijeva “Pisma iz Ponta” i “Heroide”, kao i Horacijeva “Pisma”. Ova dela su izvršila uticaj na dalji razvoj ove forme. U srednjem veku su bile popularne one koje su obrađivale teme ljubavi, dok su tokom renesanse i klasicizma pisci Petrarka, Boalo pisali epistole u kojima se iznose poetična načela. Najpoznatija među njima je Boalova “Pesnička umetnost”. U helenizmu i poznoj atici javljaju se epistole koje se pripisuju slavnim ličnostima, kao i zbirke funkcionalnih epistola koje se mogu smatrati pretečom epistolarnih romana.
Epistolarni roman predstavlja niz pisama koje piše jedna ili više izmišljenih ličnosti i koja u svojoj međusobnoj povezanosti ostvaruju izvesne elemente epske strukture. situaciju, radnju, karaktere i drugo.
Epistolarni roman je vrsta romana koji je sastavljen od pisama. Pretečom se smatraju Alkifronova “Pisma hetera, zemljoradnika, ribara, parazita”. Epistola se razvija u 17. stoleću, da bi u sentimantalizmu, vek kasnije, dostigao svoj vrhunac. Usmerenost radnji epistola upotpunjuje se svojstvom romana. Unosi se povezanost radnje, umetničko oblikovanje karaktera i drugo. Zbog toga forma epistole postaje prigodna ne samo za društvenu kritiku, ili kakvu filozofsku i moralnu raspravu već i za neposrednije prikazivanje emocija i unutrašnjeg života junaka.
Da bi realističnost epistolarnog romana bila što bolja često se umeću dnevničke beleške, novinski isečci i drugi dokumentarni oblici. Odlike epistolarnog romana, kao što su neposredno ispisivanje junakovih misli, subjektivni pristup građi, čine ga značajnim za dalji razvoj psihološkog romana, tehnike toka svesti i unutrašnjeg monologa.
Epistolarni romani najčešće prikazuju aspekte života sa jedne realne strane. Govore o svakodnevici, stoga u njima najviše primećujemo odlike potpune realističnosti (iako to nije pravilo). Ipak, roman u ovoj formi često prikazuje život ili neku priču iz različitih aspekata. Ponekad ima više pripovedača, pogotovo kada se radi o epistolarnom romanu sastavljenog od pisama, tj. prepiske dvoje ili više ljudi. Ovakvi romani nemaju sveznajućeg pripovedača ili bar ne jednog takvog pripovjedača.
Prvim ostvarenjima ovog romana smatraju se “Ljubavna pisma plemića i njegove sestre” Bena, roman “Pamela” Samjuela Ričardsona. Tokom 18. veka epistolarni roman se širi i na ostale delove Evrope. U Francuskoj piše Monteskije”Persijska pisma”, Žan Žak Ruso “Nova Eloiza”, de Laklo “Opasne veze”, u Nemačkoj Johav Volfgng Gete “Jadi mladog Vertera”. U 19. veku izdvajaju se “Dalfina” i “Karina” de Stala, kao i prvi roman Fjodora Dostojevskog “Bedni ljudi”.
Epistolarni roman sastavljen od pisama možemo svrstati u tri tipa: roman napravljen od monologa – onaj tip romana koji sadrži pisma samo jednog lika, baš poput “Patnji mladog Vertera”; roman napravljen od dijaloga – tip romana koji sadrži pisma dvaju karaktera, pa pratimo njihovu pismenu korespondenciju; roman napravljen od korespondencije više likova je ona roman u kojem imamo pisma više karaktera, kao što možemo videti u “Drakuli” Brama Stokera.
Ostavite odgovor