Epika

Epika, epska književnost ili epsko pesništvo, uz liriku i dramu, predstavlja jedan od tri osnovna književna roda. Kako se književni rodovi zasnivaju na uverenju o postojanju nekih temeljnih načina izražavanja, tako i imamo posebne književne vrste zasnovane na jezičkom izražavanju pisca.

Kroz epiku nam se pripoveda određena tema i prikazuje nam se određena radnja, odnosno niz zbivanja koji nam se predočavaju kroz zaplete i rasplete. Kao i većina književnih formi i epika je nastala oslanjajući se na folklor, prvobitno u obliku stiha.

Epika se može podeliti na dve grupe:

• na epiku u prozi
• epiku u stihu

U epiku u prozi spadaju prozne vrste kao što su: roman, novela, pripovetka,  basna, bajka, mit, saga, legenda, vic, aforizam, zagonetka
U epiku u stihu spadaju:

• ep i epska pesma

Iako su po pravilu u epiku svrstavana dela koja su većeg obima, često nalazimo i kraće forme, jednostavnije oblike poput epigrama, gnoma ili poučnih pesama.

U najsloženiji oblik epike spada ep, čija sadržina i oblik sačinjavaju shvatanje sveta jednog narodnog duha. Epika obuhvata i religijsku svest o svim dubinama ljudskog duha, kao i konkretno određenje bića, političkog života, sve do formi spoljašnje egzistencije, potreba koje iziskuje i sredstava za njeno održanje. Tokom razvoja epa dobilo se više razvojnih vrsta kao što su junački ep, viteški ep, idilični ep, pustolovni ep, religiozni ep i drugi. Najpopularniji je bio junački ep koji je neretko obuhvatao sve ostale vrste, a često i elemente epske i lirske drame.

Kada govorimo o radnji epskih dela ona imaju oblik nekog događaja, ona prikazuju ljudsko delanje i volju koja prelaze u zbivanja. U delu se izdvajaju reprezentativni junaci, koji odražavaju duh kolektiva ili zajednice iz koje potiču. Istovremeno, njih odlikuje i individualna psihologija i specifična karakterizacija. Epopeja je naročito bila popularna, ali roman u kasnijim vremenima preuzima sve njene odlike.

Razlike između ostalih epskih vrsta poput balade, romanse, idile, novele vide se u samoj formi, obimu, upotrebi proze ili stiha, vrstom stiha, pa i samim temama. U prvobitnim formama se neguju neverovatna zbivanja, uzvišeni junaci, da bi se kasniji oblici, roman i pripovetka, okreću gradskom životu i svakodnevici. Za epiku se danas posebno vezuju pitanja naratologije, perspektive i različitih književnih postupaka. Menja se sama percepcija šta se sve može smatrati događajem, tako se u romanu 20. veka umesto prikazivanja spoljašnje stvarnosti prikazuje nam pripovedanje o čovekovim mislima, osećanjima, duševnim i emotivnim stanjima.

Tako se javljaju dela koja ignorišu tradicionalnu naraciju, koja je shvaćena kao pripovedanje o događajima.