Enciklopedija

Enciklopedija predstavlja obimno delo u kom je sažeto i sistematično izneto sveukupno ljudsko znanje i kultura. Građa u enciklopedijama je uglavnom sistematizovana prema azbučnom redosledu.

Enciklopedija sakuplja opšta znanja ili znanja iz određene oblasti nauke i umetnosti. U enciklopedijama nalazimo pojam koji se opisuje i samo objašnjenje pojma. Enciklopedije sastavljaju timovi stručnjaka i objavljuju je institucije koje su od nacionalnog značaja. Postoje razne vrste enciklopedija, a izdaju se kao opšte, nacionalne i posebne, odnosno stručne enciklopedije. Enciklopedije se stalno dopunjavaju i prema tome imamo dopunjena izdanja. Osnovni razlozi stalnog dopunjavanja enciklopedija jeste taj da one zadrže aktuelnost, kao i korak sa vremenom.

Opšte enciklopedije su one koje sabiraju različita znanja iz različitih oblasti. Posebne, odnosno specijalizovane enciklopedije su one koje sadrže podatke iz određene oblasti, na primer, medicine, arhitekture, muzike i druge.

Prema načelu organizacije možemo razlikovati abecedne, alfabetske, sistematske i druge enciklopedije.

Stil koji podrazumevaju enciklopedije podrazumeva sažetost, preciznost, objektivnost, jasnost, nedvosmislenost. U enciklopedijama se koriste mnogobrojne skraćenice, kao i upućivanje na druge odrednice u okviru izdanja u cilju izbegavanja ponavljanja i gomilanja teksta.

U antičkoj Grčkoj pojam enciklopedija je označavao znanja koja su označena kao sedam slobodnih veština, a to su gramatika, dijalektika, retorika, aritmetika, geometrija, astronomija, muzika, da bi se u kasnijim, latinskim vremenima, proširila i na medicinu i arhitekturu. Među rane eciklopedijske radove spadaju “Istorija prirode”, trideset sedam knjiga Plinija Starijeg, “Novum organum” i mnoge druge.

Za enciklopediju kakvu danas poznajemo najzaslužniji su francuski umetnici Didro i Alamberom. Za njima sledi engleska “Encyclopedia Britanica”.

U Kraljevini Jugoslaviji najznačajnije su “Narodna enciklopedija” Stanoja Stanojevića, dok je u SFRJ bio značajan Leksikografski zavod u Zagrebu koji je objavio nekoliko značajnih enciklopedija “Opća enciklopedija”, “Enciklopedija Jugoslavije”, “Medicinska enciklopedija” i druge. Jedna od najpopularnijih opštih enciklopedija na srpskom jeziku bila je “Mala enciklopedija” (izdanje Prosvete) koja ima i nekoliko dopunjenih izdanja.