Dnevnik

Dnevnik predstavlja hronološki opis događaja u kojima je autor učestvovao u određenom periodu svog života. To su zapisi o događajima koji su se zbili u toku dana ili određenom vremenskom periodu.

Događaji opisani u dnevniku organizovani su u manje celine koje su naslovljene datumima zapisivanja. U njemu se opisuju zbivanja u kojima je autor neposredno učestvovao, što podrazumeva veću subjektivnost u pristupu pisanja, odnosno u građi i načinu iznošenja. Dnevnik najčešće obuhvata sudbonosna razdoblja, na primer, ratovi, bune, masovni pokreti, kao i lični trenuci koji su značajni u autorovom životu. Postoje i primeri dnevnika koji su se pisali decenijama.

Dnevnik kao forma, pisca obavezuje da događaje iznosi verno, tačno i istinito. Kako su događaji u dnevniku zabeleženi verovatno neposredno nakon nekog događaja, njihova tačnost je veća i pouzdanija nego što je slučaj sa građom drugih književnih oblika. Dokumentarno-istorijska i društvena vrednost dnevnika može biti velika ako je nastao kao neposredni pratilac svakodnevnog života i stvaralačkog procesa neke značajne ličnosti.

Dnevnike razlikujemo prema njihovom sadržaju i mogu biti oni koji prikazuju spoljašnje događaje iz autorovog života ili pak oni koji se više bave intimom i privatnom stranom autorovog života. Postoje i oni koji su bliski ispovestima.

Forma dnevnika počinje da se neguje u renesansi i njihov razvoj doprineo je pojavi drugih oblika dnevnika koji su vezani za određenu tematiku. U najpoznatije dnevnike ubrajaju se dnevnici intimne prirode Bodlera, Tolstoja, Kafke, Židoa, Laze Kostića (pisan na francuskom jeziku). Najpoznatijim dnevnikom 20. veka smatra se „Dnevnik Ane Frank“, dok su u srpskoj književnosti poznati „Đački dnevnik“ Dušana Matića, „U Fruškoj Gori“ Milice Stojadinović Srpkinje, „Dnevnik jednog dobrovoljca“ Pere Todorovića, „Iz partizanskog dnevnika“ Rodoljuba Čolakovića i drugi.